klikkkkkkkk enter euroart-press.

klikkkkkkkkkk enter Artistes

klikkkkk enter HELLASART - NEWS ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΕΧΝΗs

enter klikkkkkkkk cartoonists.




Διαβάστε με το ποντίκι, THN ΣΤΗΛΗ 'ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ' ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ' Η ΑΥΓΗ '


'ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ'
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΑΠΟΨΗΣ.Η ΣΤΗΛΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΩΣ ΚΕΛΥΦΟΣ ΛΟΓΟΥ – ΟΡΑΜΑΤΟΣ - ΠΡΟΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ-ΧΡΟΝΟΥ ΠΟΥ ΔΡΑ Ο ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ.ΟΙ ‘ΣΥΝΔΑΙΤΥΜΟΝΕΣ ‘ ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΟ ΟΧΗΜΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΙΔΕΑΣ ΓΙΑ ΑΝΟΙΧΤΟ ΔΙΑΛΟΓΟ.ΠΡΟΤΑΣΗ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ art-act@tellas.gr11/03/2009 Χαράλαμπος Δαραδήμος ΟΣΔΕΕΤΕ http://www.avgi.gr/NavigateActiongo.action?articleID=44093025/03/2009 Γιάννα Γραμματοπούλου ΠΣΑΤ http://www.avgi.gr/NavigateActiongo.action?articleID=440929 08/04/2009 Μαρία Μαραγκού Eλληνικό τμήμα της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης, (ΑICA) http://www.avgi.gr/NavigateActiongo.action?articleID=44555315/04/2009 ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΡΦΑΡΑΣ http://www.avgi.gr/NavigateActiongo.action?articleID=44156522/04/2009 ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΥΠΑΡΑΚΗΣ http://www.avgi.gr/NavigateActiongo.action?articleID=44156406/05/2009 Μανώλης Ζαχαριουδάκης http://www.avgi.gr/NavigateActiongo.action?articleID=441563

Αναγνώστες

Αρχειοθήκη ιστολογίου

Τετάρτη 18 Μαρτίου 2009

Παναγιώτης Σ.Παπαδόπουλος Παράδοση και ανανέωση.Το παράδειγμα του Νίκου Εγγονόπουλου.

Παράδοση και ανανέωση.
Το παράδειγμα του Νίκου Εγγονόπουλου.


Ο Φώτης Κόντογλου ήταν ο πρώτος που προσπάθησε να ανανεώσει το ελληνικό μοντέρνο ξαναγυρίζοντας στις ρίζες του. Μαθαίνοντας την τεχνική του φρέσκο από παλιούς μαστόρους θέλησε να ξαναφέρει στο φως μια παράδοση αιώνων που ξεχάστηκε με την έλευση της ελαιογραφίας. Ένα κομμάτι της γενιάς του τριάντα θεώρησε ότι η ρήξη με τη σχολή του Μονάχου θα πραγματοποιούνταν όχι κοιτάζοντας προς το Παρίσι αλλά ασκώντας μια αναδρομική ερώτηση πάνω στο νόημα της παράδοσης, επερωτώντας πάνω στις προσχωμένες σημασίες της. Μια «κίνηση προς τα πίσω» που επιδίωκε ταυτόχρονα να ανανεώσει το παρόν υπήρξε το έργο του Κόντογλου, του Τσαρούχη κυρίως όμως του Εγγονόπουλου. Στις περιπτώσεις τους αυτή η αναδρομική ερώτηση έπαιρνε το χαρακτήρα –όπως έλεγε ο Νίτσε- να τραβήξουμε από τις ρίζες του το νόημα της παράδοσης. Αυτός άλλωστε υπήρξε ο ορισμός που έδινε ο φιλόσοφος για τη νεωτερικότητα.
Μαθητής του Ξυγγόπουλου και του Κόντογλου, «του ζωγράφου-όπως τον αποκαλούσε- με τη γενναία ψυχή» για τον Εγγονόπουλο η μαθητεία του στη βυζαντινή τέχνη δεν τέλειωσε ποτέ. Η επίδρασή της δεν είναι μόνο εμφανής στην περίφημη αυτοπροσωπογραφία του 1936, την nature morte (με την οποία τον δέχτηκε ως μαθητή του ο Παρθένης), τον Καβάφη ή τον Δαίδαλο, έργα του 1949. Τα έργα του Εγγονόπουλου που πραγματοποιούνται με βάση τη βυζαντινή τεχνοτροπία εκτείνονται χρονολογικά σε μια τριακονταετία. Ξεκινούν τα πρώτα από το 1933 και φθάνουν τα τελευταία στα 1963. Ακόμα και όταν δήλωνε -στα τέλη της δεκαετίας του εξήντα-ότι εγκατέλειψε την εκκλησιαστική ζωγραφική τα ουσιώδη στοιχεία της ζωγραφικής του παραμένουν τα ίδια.
Ο ίδιος ο χώρος της σύνθεσης που κατασκευάζει είναι βυζαντινός. Η στερεότητα του που δεν επεκτείνεται σ’ ένα προοπτικό βάθος είναι κατεξοχήν στοιχείο αυτής της παράδοσης. Τα θέματα του ακουμπάνε πάνω σ’ αυτό το σταθερό φόντο και μόνο τότε αναπτύσσονται. Είναι το μάθημα του Κόντογλου που επαναλαμβάνεται. Σ’ ένα σημείωμα για το έργο του, ο Κόντογλου έγραφε: «την προοπτική δεν την κατάργησε ξεπίτηδες, παρά από ανάγκη για να μην μποδίζεται να εκφράσει αυτό που θέλει. Και κει που υπάρχει μια κάποια προοπτική, όγκος, υπάρχει εικονικά, συνθηματικά.» Αυτόν τον συνθηματικό-συνοπτικό χαρακτήρα του τοπίου διατηρεί ο Εγγονόπουλος.
Χρησιμοποιεί τις μορφές ως ανδρείκελα. Αυτή είναι μια ιδέα που προέρχεται από τον ντε Κίρικο. Με τις εξής όμως διαφορές: Στον ντε Κίρικο το ανδρείκελο έχει έναν γεωμετρικό-μηχανιστικό χαρακτήρα. Αποτελεί μια μαριονέτα, ένα ξύλινο αυτόματο με εξαρθρωμένα μέλη. Αντίθετα στον Εγγονόπουλο, τα αγαλματώδη στοιχεία του υπερτονίζονται όπως επίσης υπερτονίζεται η πλαστικότητα τους. Τα χρώματα τους επίσης είναι υπερτονισμένα. Ένα ακόμη στοιχείο που θα πρέπει να αναζητηθεί στη μινωική ή κυκλαδίτικη παράδοση και στον τρόπο που αυτή αποτύπωνε την ανθρώπινη μορφή. Αυτό το στοιχείο του υπερτονισμού του χρώματος βρίσκεται κοντά στην τεχνοτροπία που ακολούθησε κι ο δάσκαλος του, ο Κόντογλου. Μια τεχνοτροπία που έχει τις ρίζες της στη μεταβυζαντινή ζωγραφική και ιδιαίτερα σ’ αυτήν των τεχνιτών της Κρητικής σχολής με κύριο εκπρόσωπό της τον Θεοφάνη. Εκεί τα χρώματα παραμένουν φωτεινά και ζωντανά. Τέλος, το χρώμα στη ζωγραφική του παραμένει συμπαγές, απουσιάζει η διαφάνεια και είναι κι’ αυτό ένα στοιχείο που παραπέμπει στη βυζαντινή παράδοση.
Στα έργα του η διήγηση υπονοείται. Στον Εγγονόπουλο τίποτα δεν είναι πιο φυσικό από το να διηγείται μια ιστορία ή να διευθετεί ένα άθροισμα ενεργειών μέσα σ’ ένα μύθο. Είναι ένας αφηγηματικός ζωγράφος. Στο έργο του η αφήγηση φαίνεται να προηγείται της αναπαράστασης. Τα όρια της ζωγραφικότητας του είναι συγκεκριμένα και πιθανά πεπερασμένα. Τα στοιχεία της αφηγηματικότητας του είναι άπειρα.
Στη θεματογραφία του παρουσιάζεται η ελληνική ιστορία στη διαχρονικότητα της. Οι διάφορες ιστορικές στιγμές του Ελληνισμού αναδύονται με ευρηματικό τρόπο. Ο ίδιος ο τρόπος της αφήγησης –μόνο μέσα από μια εξωτερική προσέγγιση-μπορεί να θεωρηθεί υπερρεαλιστικός. Η μαθητεία κοντά στον Κόντογλου υπήρξε καταλυτική και στο επίπεδο της κατασκευής του ίδιου του μύθου. Ο Κόντογλου στο έργο του ξαναπαίρνει την ελευθεριότητα των λαϊκών αφηγήσεων και των δημοτικών τραγουδιών για να κάνει τα παραμύθια και τις ιστορίες του. Ο Εγγονόπουλος την ελευθεριότητα αυτή την κάνει ποίηση ή ζωγραφική. Η υπερρεαλιστική γραφή του άντλησε το υλικό της μέσα από την παράδοση. Το ασυνείδητο είναι γι’ αυτόν καθαρά και μόνο ιστορικό.
Η ιστορία που μας διηγείται αναπαρίσταται με βάση τους μηχανισμούς και τις λειτουργίες του ονείρου. Η συμπύκνωση, η μεταβίβαση γίνονται οι μηχανισμοί να αναπαρασταθεί το ιστορικό γεγονός. Δεν είναι μόνο η διαχρονικότητα της ελληνικής ιστορίας που παρουσιάζεται αλλά το απρόοπτο αυτής της παρουσίασης. Οι διαφορετικές περίοδοι του ιστορικού χρόνου αναμειγνύονται και παρουσιάζονται στη συγχρονία τους. Μαζί στο έργο και ο λαϊκός πολιτισμός, και ο αρχαίος και ο κλασικισμός και σύγχρονος. Το ίδιο ισχύει και για τα σύμβολα που χρησιμοποιούνται. Στα έργα του συνυπάρχουν σύμβολα που χρησιμοποιεί η μεταφυσική παράδοση, σύμβολα του ασυνείδητου, ιστορικά σύμβολα, σύμβολα που παραπέμπουν στη βυζαντινή παράδοση και στη θεολογία. Οι ίδιες οι ενδυμασίες των ηρώων του μετατρέπονται σε σύμβολα. Μέσα στο εικαστικό σύμπαν του ζωγράφου ήρωες, μύθοι, σύμβολα εξυπηρετούν την «εικονοποίηση των συλλήψεων» του. Γι ‘αυτό άλλωστε καλούμαστε να διαβάσουμε το έργο του Εγγονόπουλου σαν μια τεράστια αφήγηση της οποίας το κάθε έργο αποτελεί ένα κεφάλαιο της. Μια ιστορία που μας διηγείται τις περιπέτειες του ελληνικού.


Παναγιώτης Σ.Παπαδόπουλος



ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ - ΚΤΙΡΙΟ ΟΔΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου, Γκάζι, 2103453111.



Νίκος Εγγονοπούλος (1907-1985) "Είμαι ζωγράφος και ποιητής". Αναδρομική με 150 περίπου έργα ζωγραφικής,Τετ., Πέμ., Κυρ. 10 π.μ.-6 μ.μ. Παρ., Σάβ. 10 π.μ.-10 μ.μ. Μέχρι-20/1

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Πληροφορίες

Η φωτογραφία μου
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ART-ACT SFAELOU 3. 11522 ATHENS GREECE CONTEMPORARY ART INSTITUTE ART-ACT SFAELOU 3. 11522 ATHENS GREECE THE CONTEMPORARY ART INSTITUTE ART-ACT SFAELOU 3. 11522 ATHENS GREECE, COLLECTED AND COLLATED INFORMATION (Media) FOR THE WORK OF VISUAL ARTISTS GRADUATES AND STUDENTS OF THE SCHOOL OF FINE ARTS. PURPOSE IS AN ARCHIVE OF RESEARCH AND STUDY. IF YOU ARE INTERESTED SEND POSTAL (NOT REGISTERED, COURIER, WEBSITES, E-MAIL) WHAT YOU THINK YOU HOW TO (BIOGRAPHY, PUBLICATIONS, DOCUMENTS, PHOTOS PROJECTS, DVD, CD-R, LISTS OF REPORTS, etc.). THE MATERIALS WILL NOT BE RETURNED. CHRISTOS THEOFILIS PHONE NUMBER.: 6974540581 ADDRESS .: ART-ACT SFAELOU 3. 11522 ATHENS GREECE ART-CRITIC,CURATOR OF ART EXHIBITIONS,PERMANENT PARTNER OF THE NEWSPAPERS http://www.avgi.GR http://www.kte.gr/ JOURNAL INVESTOR -CULTURE http://www.xronos.gr / http://www.ihodimoprasion.gr/ http://www.edromos.gr/ MAGAZINE INFORMER